ارز ارزان یک نوع یارانه است. اگر برای واردات ارز ارزان اختصاص داده شود مانند آن است که به کالای وارداتی یارانه داده شود. برای مثال یارانه به گندم یا آرد یا برنج وارداتی می‌تواند با استناد به الزام تأمین نیازهای اساسی مانند خوراک انسان‌ها توجیه پذیر باشد. بر این اساس اولاً باید تولید داخلی کالایی که ارز ارزان‌تر می‌گیرد یا اساساً غیر ممکن باشد یا مقدار تولید آن برای مصرف کافی نباشد در ثانی با توجه به کمبود ارز، آن کالا باید جزو نیازهای مهم باشد. حالا چای چگونه است؟ تولید داخلی ندارد؟! حیاتی و اساسی است؟!

کشور ما صادرات چای هم دارد :)

معلوم نیست کدام فاضلی رایانه را جزو کالاهای لوکس قلمداد و ما را گرفتار کرده است! این دیگر چه جور الویت بندی است؟ الآن هر کس اگر بخواهد یک شرکت کشاورزی تأسیس و علوفه تولید کند هم به رایانه احتیاج دارد.

اصلاً بحث یارانه روی ارز نیست. بدیهی است که وارادات اقلام لوکس و تزیینی از جمله مبلمان و تمام تجهیزات اداری، لباس و منسوجات، شامپو و صابون، انواع نوشیدنی و شکلات و آبمیوه، لیف و سنگ پا و اسباب بازی و عروسک و کفش و چرم و خیلی اقلام دیگر که مشابه داخلی داشته باشند و درج هر کدام از آن‌ها در اینجا داد یک طیف را در می‌آورد، باید ممنوع باشد تا اصلاً بحث نرخ ارز برای آن‌ها طرح نشود.

اما رایانه چه سنخیتی با اقلام بالا دارد؟ مشابه داخلی دارد؟ به درد نخور و لوکس است؟ چرا ارز ارزان برای واردات آن وجود ندارد؟

منظورم دولت نیست. خوب تر بگویم اصلاً دولت منظورم نیست، منظورم آقایان کارشناس نوابغ اقتصاد که توپ تکانشان نمی دهد است. منظورم آن هایی است که سال آخر این دولت را ـ در کمال نا مردی ـ با سال آخر دولت های قبلی مقایسه می کنند است.

یک نمونه از این نظرات

در مورد ارز اول چند تا از نظرات این نابغه ها را عرض کنم:

1. ممنوع کنید واردات را.

از این دست نظرات خیلی خوب است؛ یعنی خیلی مفرح و روح بخش هستند. یک نابغه‌ی دیگر گفته 80 درصد واردات اضافی است. سوال من این است: یعنی کامپیوتر، تجهیزات پزشکی، قطعات صنعتی، آلیاژ های مورد نیاز، تجهیزات نفتی، بذر، دارو های خاص، چوب، کاغذ و هزار قلم اثاث ضروری دیگر فقط بیست درصد است؟

آن هایی که می گویند واردات خودرو باید ممنوع شود، آیا فکر نمی کنند قیمت خودرو های موجود در بازار چند برابر خواهد شد؟ و آیا نمی دانند که قیمت خودروی خارجی قیمت تولید داخلی را نیز تعیین می کند.

خیلی جالب است که نقض غرض یکی از اصلی ترین آفات این دوستان است.

بله من هم معتقدم نباید بین ارز دولتی و آزاد فاصله زیاد شود. اما اینکه واردات ممنوع شود به قاچاق رونق می دهد. اصلاً دولت ارز را چه قدر می تواند ذخیره کند؟ اصلاً دیگر چرا نفت بفروشد؟

2. خوب نفت هم نفروشید!

عجب! این دسته خیلی جالب تر هستند. کل داستان این است که دشمن به هدفش که همانا حذف ما از داد و ستد جهانی است نرسد. بعد این دوستان می فرمایند کلاً صادرات و واردات متوقف شود.

3. داد و ستد دلار ممنوع باشد.

باز هم خیلی عجب! کجای دنیا داد و ستد ارز ممنوع است؟ داد و ستد نباید ممنوع باشد، باید شفاف باشد. انبار کردن ارز باید ممنوع باشد. اکنون متأسفانه نظارتی وجود ندارد. همین مقدار ارزی که دست مردم است اگر در بانک باشد چه قدر خوب می شود.

4. قیمت ارز را ثابت نگه دارید!

جدا از اینکه اگر داد و ستد دلار ممنوع باشد، قیمت ارز چه معنایی می تواند داشته باشد؟ وقتی تورم روی ریال در بهترین حالت دو رقمی است. چه کسی گفته نرخ ارز باید ثابت بماند. پارادوکسی که این دوستان به آن پاسخ نمی دهند این است که اگر تورم وجود داشته باشد، ارز گران می شود، یا اینکه بالا رفتن نرخ ارز تورم ایجاد می کند یا هر دو.

---    ---    ---

اما چند نکته‌ی دیگر:

الف. ببینید دوستان علاقه مند یا منتقد دولت، نمی شود دستور بدهیم ارز دانشجویی متوقف شود! ارز مسافرتی متوقف شود. ارز نفتی هم در بازار عرضه نشود، بعد قیمت ارز اصطلاحاً Sky Rocket نشود!

ب. چرا هیچ کس تحریم ها را در نظر نمی گیرد؟ خوب انتقال ارز مشکل دارد. اسکناس هم محدودیت های خودش را دارد. در این میان عده‌ی کثیری هم وارد بازار شوند و برای انبار کردن اسکناس بخرند، چه اتفاقی می افتد؟

ج. در پازل دشمن بازی کردن کاری است که خیلی ها می کنند. اشاره ی دوباره به موضوع مرغ مسخره است. همان موقع هم خبری نبود، الآن کیلویی 4250 است در خیابان کارگر شمالی تهران.

د. اگر دشمن که قسمت عظیمی از اقتصاد دست اوست، به شما پول ندهد (ارز) طبیعی است که قیمت ارز بالا برود. حالا این خیلی احمقانه نیست که ذخایر ارز ـ که در طول چند سال جمع شده ـ را به رایگان بدهی به بازار که مثلاً تعادل ایجاد شود؟ بله این به معنای حواب دادن تحریم نیست. کسی هم مدعی این نشده است. بالا رفتن ارز روند خروج ارز را کند می کند. در هر حال بالا رفتن قیمت ارز و اینکه بگوییم متأثر از تحریم است به معنای مخالفت با ولی فقیه نیست. بیانات ایشان هم در دیدار روز 12 مهر نود و یک با نخبگان نشان می دهد که بالأخره یک گردنه‌ی تاریخی وجود دارد، که در حال عبور از آن هستیم.

ه. آن هایی که تحلیل های سوپر انقلابی دارند، می دانند که خیلی از حرف های زیبایشان به معنای تعطیلی تجارت است؟ همه ی این آدم هایی که بی کار می شوند، اصلاً مهارت دارند بروند در بخش تولید؟

و. آیا جز تخصیص ارز با نرخ شناور به واردات دارای اولویت و دانشجویی و مسافری راه دیگری هم برای کنترل بازار ارز وجود دارد؟ آیا دولت ـ البته با تأخیر ـ همین راه را پیگیری نمی کند؟